Waar

Amsterdam, Haarlem, Overveen.

Wat

Beheer en behoud van unieke monumentale panden.

Uniek

Monumentale panden met een verhaal.

140 jaar werk

Landhuis Elswout

Na 140 jaar is het onvoltooide landhuis op landgoed Elswout, Overveen, eindelijk afgebouwd naar de originele ontwerpen uit 1884.  

Eigenaar Willem Borski jr. (1834-1884) overleed onverwachts nog voordat de bouw van landhuis Elswout af was. Zijn zuster, die het landhuis erfde, maakte de bouw niet af. En zo begon de grote bestemmingswisseling van Elswout. Het landhuis is gebruikt als school, poppentheater en basis van de Duitse bezetters tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1970 werd het pand gekocht door de staat die het in handen gaf van Staatsbosbeheer. Die zetten in de jaren ’90 een wedstrijd uit waarna 300 inzendingen met nieuwe (bestemmings)plannen volgde, waaronder die van Luigi Prins. Samen met architect Ray Kentie heeft hij het plan opgesteld het landhuis af te bouwen naar de originele bouwtekeningen die nog bestonden. Begin 2000 kreeg Luigi Prins de opdracht en kon het enorme project écht beginnen. Met doorzettingsvermogen en creativiteit is het Landhuis Elswout na 140 eindelijk geworden zoals in 1884 de bedoeling was.

Voormalig postkantoor

Bloemendaalseweg 236-238

Het pand aan de Bloemendaalseweg 236-238 is in 1906 ontworpen door architect C.H. Peters. Van oorsprong diende dit pand als postkantoor met telefooncentrale. Tegenwoordig wordt het pand gebruikt als bovenwoning, bakkerij en winkel.

 Het voormalige postkantoor is gebouwd in neorenaissance-en chaletsijl. Dit is een afwijkende stijlkeuze van C.H. Peters kijkend naar zijn gebruikelijke stijl bij stedelijke bebouwing. De architect was van mening dat de gekozen stijl beter aansloot bij de dorpse lintbebouwing van Overveen. Het pand is met de hoge toren beeldbepalend voor de binnenkomst van de dorpskern. Deze toren diende als begeleiding van de telefoonkabels die de rijke, omliggende villa’s verbond met de telefooncentrale in het pand. Tijdens de oorlog verdween deze toren. Cobraspen bracht hem, samen met andere originele details, terug tijdens de renovatie. Met het behoud en herstel van deze belangrijke kenmerken is de charme van het pand bewaard gebleven.

Vrijstaande villa

Florapark 4

In 1889 werd Florapark 4 als vrijstaande villa gebouwd in opdracht van jonkheer Pieter Quarles van Ufford. Naar ontwerp van F.G. Haitsma Mulier werd dit pand in neorenaissance stijl gebouwd.

Het Florapark werd in 1873 ontworpen door L.P. Zocher als onderdeel van een plan voor de aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld. Dit weiland werd getransformeerd tot een villapark. In het Florapark werden in de periode 1880-1892 elf villa’s gebouwd, waarvan acht vrijstaand en drie dubbele. Op één na zijn alle villa’s nog aanwezig, waarvan de meeste zelfs nog voor een groot deel in oorspronkelijke staat. Dit maakt dat het park zijn aanzicht als villapark na al die jaren heeft behouden. Toen Florapark 4 in bezit raakte van Cobraspen was het pand in slechte staat. Het pand is dan ook volledig gerenoveerd, met behoud van zoveel mogelijk van de originele details.

Villa Flora

Florapark 7

In 1885 werd Florapark 7, Villa Flora, als vrijstaande villa gebouwd door architect L.P. Zocher als onderdeel van een plan voor de aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld.

Het Florapark werd in 1873 ontworpen door L.P. Zocher als onderdeel van een plan voor de aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld. Dit weiland werd getransformeerd tot een villapark. In het Florapark werden in de periode 1880-1892 elf villa’s gebouwd, waarvan acht vrijstaand en drie dubbele. Op één na zijn alle villa’s nog aanwezig, waarvan de meeste zelfs nog voor een groot deel in oorspronkelijke staat. Dit maakt dat het park zijn aanzicht als villapark na al die jaren heeft behouden. Florapark 7 werd ontworpen als woonvilla in chaletstijl. Bij het herstel van deze villa kwamen waardevolle tableaus van vloertegels tevoorschijn die zijn gerestaureerd om zo de nieuwe bestemming een stukje historie mee te geven.  Tegenwoordig wordt Villa Flora ingezet als kantoorvilla.

Heineken-café

Gierstraat 78

Gierstraat 78 was een van de eerste monumentale restauratieprojecten in de Haarlemse binnenstad van Cobraspen. Het pand beschikt over een historische waarde die teruggaat tot 1400. 

Dit monumentale pand dateert uit 1600, maar beschikt over fundamenten uit 1400. Tijdens de restauratie zijn bijzondere archeologische vondsten gedaan. In de waterkelder, het oudste deel van het pand, is glaswerk uit de 16e eeuw teruggevonden. Oorspronkelijk bestond dit pand uit vijf woningen. Later werden deze vervangen door een bakkerij en schoenmakerij. Rond 1900 transformeerde het pand in een van de eerste Heineken-cafés. Het café ‘Het Proveniertje’ is inmiddels omgedoopt tot ‘’t Kantoor’. Zelfs de inrichting draagt bij aan de naam met de toepassing van oud kantoormateriaal.

Villa Welgelegen

Kennemerplein 2

Oorspronkelijk stond hier, in 1677, de Kennemerpoort. Rond 1870 moest de poort echter plaatsmaken voor het nieuwe stadspark en werd daarom afgebroken. Dit was het begin van Villa Welgelegen.

Kennemerplein 2, oftewel Villa Welgelegen, is samen met de authentieke houten veranda, als een van de weinige villa’s overgebleven in dit gebied. De meeste villa’s die hier stonden hebben plaatsgemaakt voor de uitbereiding van de spoorwegen in 1908. Aan Kruisweg 1, naast Villa Welgelegen, stond een vervallen pand. Toen Cobraspen het pand in handen kreeg, was het pand in slechte staat. De nog mooie glas-in-lood ramen werden gedemonteerd en lagen 25 jaar in de opslag. Tegenwoordig zijn deze ramen terug te vinden in het interieur van de Jachtkamer in het Landhuis Elswout. De rest van het vervallen pand is gesloopt. Cobraspen heeft het pand terug opgebouwd in stijl van Villa Welgelegen. De huidige serre bevat de glas-in-lood ramen van Atelier Le Nobel.

Eclectische villa

Kennemerplein 3

De villa aan Kennemerplein 3 is in 1866 gebouwd naar het ontwerp van architect L.P. Zocher. Het pand is gelegen aan de helling van de Haarlemse de Bolwerken, een wandelpark in Engelse landschapsstijl.

De eclectische villa is een prachtig monumentaal pand. De bouwstijl is afgeleid van de Italiaanse villa met toren, een stijl die begin 19e eeuw veel werd gebruikt in Engeland en Duitsland. Enkele kenmerken zijn de onregelmatige hoofdvorm, torenvorming en neoclassicistische detaillering. Het gebouw is van origine ontworpen als woning voor de welgestelden uit die tijd. Zo waren er aparte dienstvertrekken aan de noordoost kant van het pand. Cobraspen heeft de villa een nieuwe functie en meer ruimte gegeven door een uitbouw met plat dak en zinken kap toe te voegen. Deze zijn in lijn met de authentieke stijl van het monumentale pand. Tegenwoordig bevindt zich in de villa een kinderdagverblijf.

Voormalige vestigingswerken

Kennemerplein 20

Het pand aan Kennemerplein 20 is gebouwd in opdracht van de Haarlemse steenhouwer A.M. Toepoel. Het pand is van origine gebouwd als meerdere wooneenheden onder één kap. Tegenwoordig beschikt het pand over een kantoorfunctie.

Tussen 1860 – 1870 werd de Nieuwpoort, de stadspoort van Haarlem, afgebroken en vervangen door het nieuwe stadspark ‘De Bolwerken’, naar ontwerp van J.D. Zocher. Het stadspark werd aangelegd op de voormalige vestigingswerken aan de zijde van de stad. Toen Cobraspen het pand in handen kreeg was het in een vervallen staat. Cobraspen nam de uitdaging aan en koos voor het behoud van het pand met inzet van de nodige restauraties. Zo zijn er een nieuwe fundering en kap geplaatst. Het pand aan Kennemerplein 20 had voorheen de voordeuren aan de Jansweg.  Tijdens de restauraties is ervoor gekozen om van de achterzijde de nieuwe entree te maken. Zo veranderde Jansweg 2-4-6 in Kennemerplein 20.

Villa Lommerrijk

Koningin Wilhelminalaan 12

Villa Lommerrijk, aan de Koningin Wilhelminalaan 12, is een monumentaal pand uit de 20e eeuw. Het pand is ontworpen naar idee van architect J. van den Ban. De villa wordt gekenmerkt door de neorenaissance bouwstijl, een populaire stijl uit deze tijd.

 In de jaren ’60 van de vorige eeuw werd het exterieur van Villa Lommerrijk wit gekalkt. Hiermee verdween een deel van de oorspronkelijke schoonheid van het pand. Toch was deze villa nog altijd kenmerkend voor de Koningin Wilhelminalaan. De villa maakt namelijk deel uit van een reeks villa’s en herenhuizen die omstreeks dezelfde tijd zijn gebouwd. Toen Cobraspen het pand in bezit kreeg werd er besloten de oorspronkelijke schoonheid van Villa Lommerrijk terug te brengen. De witte verflaag is met afbijt van de gevel verwijderd. Hierbij is rekening gehouden met de onderliggende stenen. Deze mochten niet beschadigd raken.  Tijdens deze restauratiewerkzaamheden zijn de originele kleuren teruggehaald, evenals de zinken ornamenten en het schone natuursteen.

De Kopskamer

Nieuwe Gracht 74

Nieuwe Gracht 74 is niet zonder reden opgenomen in het Rijksmonumentenregister. Dit pand beschikt namelijk over een heel bijzondere geschiedenis, met als hoofd-icoon de Kopskamer. 

De originele ontvangstkamer is rond 1790 ontworpen door stadsarchitect Abraham van der Hart in opdracht van de rijke garen-handelaar Willem Philip Kops. Tot 1906 blijft de kamer op zijn originele plek in Haarlem. In dat jaar wordt de kamer geveild in Amsterdam en gaan de interieur onderdelen en betimmering naar een woning in Den Haag. Kort na de Tweede Wereldoorlog koopt het Rijksmuseum de Kopskamer op. Deze krijgt vanaf 1962 plaats in het museum, waar hij te bezichtigen is. Hier wordt de kamer in zijn oorspronkelijke Haarlemse setting opgesteld. Vanaf het ontstaan tot de plaatsing in het Rijksmuseum is de kamer als kunstobject gekoesterd. Cobraspen heeft het monumentale herenhuis aan de gracht volledig gerestaureerd en getransformeerd. Tegenwoordig beschikt het pand over monumentale kantoorruimtes met authentieke details.

Haarlemse Bolwerken

Prinsen Bolwerk 1

De villa aan Prinsen Bolwerk 1 is in 1869 gebouwd naar het ontwerp van architect J.H. van Ek. Het pand is gelegen aan de Haarlemse Bolwerken, een wandelpark in stijl van het Engelse landschap, naar ontwerp van architect J.D. Zocher.  

In de jaren 1821-1822 werden de oude bolwerken omgetoverd tot een wandelpark met Engelse invloeden. Prinsen Bolwerk 1 is één van de elf villa’s die aan dit park zijn gerealiseerd. De eclectische villa is een prachtig monumentaal pand. Het gebouw is van origine ontworpen als woning voor de welgestelden uit die tijd. Dit is onder andere terug te zien aan de bel-etage waarover het pand beschikt. In 2018 kreeg Cobraspen het pand in handen. Het interieur van de villa is door de jaren heen verdwenen. Cobraspen heeft de villa volledig gemoderniseerd en voorzien van de nieuwste installaties. Tegenwoordig wordt het pand gebruikt als monumentale kantoorvilla.

Hotel Palazzo

Prins Hendrikhof

De voormalige meisjesschool is gebouwd naar het ontwerp van stadsarchitect Jacques Leijh. Tegenwoordig is het pand een beschermd stadsgezicht. De natuurstenen gevel, met indrukwekkende risalto, is voorzien van Toscaanse halfzuilen en fronton. Daarin schuilt de oorsprong van de naam van Hotel Palazzo.

Van origine fungeerde Prins Hendrik Hof als meisjesschool. Dit is tot op de dag van vandaag terug te zien is in de subtiele, historische details. Jaren later deed het karakteristieke pand dienst als authentiek kantoorpand. Tegenwoordig wordt het pand getransformeerd tot hotel van Italiaanse grandeur en expressionisme. Het hotel brengt ‘La dolce vita’ naar Haarlem. Een plek waar paradijsvogels hun vleugels kunnen uitslaan.

Gemeentelijke school voor jongens

Wilhelminastraat 43a

De Gemeentelijke School voor Jongens werd in 1882 gebouwd in neoclassicistische stijl door stadsarchitect Jacques Leijh. Eén van de eyecatchers van dit pand is het driehoekige timpaan uit de 17e eeuw. Het timpaan werd in de gevel geplaatst, nadat deze was afgebroken van de Kennemerpoort.

De Gemeenschappelijke School voor Jongens werd gelijktijdig gebouwd met de meisjesschool aan de overkant. Ten tijde van de bezetting, tussen 1941 en 1943, zat het Joods Lyceum in dit pand. In de jaren ’80 werd de jongensschool, evenals de meisjesschool aan de overkant, gebruikt als opslag voor de administratie van de Sociale Dienst. Toen Cobraspen het pand in 2006 in handen kreeg werd het pand gerenoveerd en voorzien van moderne kantoorgemakken. Dit gebeurde zonder afbreuk te doen aan de monumentale elementen. Zo zijn de originele balustrades en prachtige kapconstructie bewaard gebleven en waar nodig hersteld.

Voormalige suikeropslag

SuikerSilo’s

Nét onder de rook van Amsterdam staan de inmiddels iconische SuikerSilo’s. Deze dienden decennialang als suikeropslag voor de naastgelegen suikerfabriek. Tegenwoordig bieden de Silo’s een dynamische werkomgeving voor creatieve bedrijven.

In 1863 opende de suikerfabriek in Halfweg. Hier werden bieten verwerkt tot suiker dat werd opgeslagen in de grote silo’s. De fabriek was jarenlang in handen van de Centrale Suiker Maatschappij, tot aan de sluiting in 1992. Momenteel wordt het gebied volledig herontwikkeld tot een leisure gebied. Vele historische gebouwen en elementen blijven hierbij goed bewaard en krijgen een nieuwe functie. De naam SugarCity is dan ook een prachtige ode aan deze periode. De SuikerSilo’s worden tegenwoordig ingezet als ultramoderne kantoorunits. Voor deze renovatie heeft Cobraspen de FIABCI Prijs ontvangen in 2011. Waar overdag de grootte en de unieke raampartijen opvallen, veranderen de torens ‘s avonds in een fonkelend kleurenspel.